कुन समयमा यौन सम्पर्क गर्दा गर्भ बस्ने खतरा हुन्न? यस्ता छन आकस्मिक गर्भ निरोध गर्ने सरल उपाय

साउन-१९, यौन सम्पर्क एउटा प्राकृतीक प्रकृया हो । किसोर अवस्थामा यौन प्रतीको जिज्ञासा र त्यसलाई सहजरुपमा प्रस्तुत गर्न नसक्ता धेरै युवा युवतीके बिभिन्न समस्या झेल्नु परेको छ । विसेस गरेर बिबाह पुर्वको यौन संबन्ध वा गर्भाधारणको डरले धेरैलाई सताउने गरेको पाईन्छ । आज तपाईहरुलाई गर्भधारणको प्रकृया र सावधानिको बारेमा केहि जानकारी प्रस्तुत गर्नेछौं ।

गर्भ कसरी रहन्छ ? 
गर्भ रहन पुरुषको वीर्यमा भएको शुक्रकीट तथा महिलाको डिम्बको मिलन आवश्यक छ । यसका लािग अनेक कुराको तालमेल मिल्नुपर्छ । १. डिम्ब निष्कासन, २. यौनसम्पर्क, ३. वीर्य स्खलन, ४. डिम्ब निषेचन तथा ५. डिम्ब रोपणजस्ता कुरा गर्भ रहनका लागि आवश्यक हुन्छ । सामान्यत: महिनावारीको ठीक अघि तथा पछिका केही दिनमा गर्भ रहने सम्भावना कम हुन्छ भने डिम्ब निस्कने बेलातिर गर्भ रहने सम्भावना सबैभन्दा बढी हुन्छ । डिम्ब निस्किएको यस्तै १४ दिनमा महिनावारी सुरु हुन्छ । यदि महिनावारी ढिलो–चाँडो हुने गरेको भए यी दिनहरू पनि फरक पर्न सक्छन् ।

यदि कुनै महिलाको महिनावारी चाँडोमा २८ दिनको र ढिलोमा ३० दिनको हुने रहेछ भने २८–१८ = १० हुन्छ, अर्थात दसौं दिनदेखि यौनसम्पर्क गर्दा गर्भ रहन सक्छ । ३०–११ = १९ हुन्छ, अर्थात १९ औं दिनभन्दा पहिले यौनसम्पर्क गर्दा गर्भ रहन सक्छ । तपाईंले आफ्नो र आफ्नी केटी साथीको स्थिति बुझ्नु नै भयो होला ।

कन्डम के हो ?
कन्डम पुरुषहरूले यौनसम्पर्कका बेला एक विशेष किसिमको रवरले बनेको लिङ्गमा लगाउने पातलो खोल हो । अहिले बजारमा उपलब्ध कन्डम ल्याटेक्स रवरबाट तयार हुन्छ । अहिले महिला कन्डम पनि उपलब्ध हुन थालेको छ ।  सही तरिकाले प्रयोग गर्दा कन्डमको प्रभावकारिता उच्च छ ।

कन्डम च्यातिए वा फुटे

कन्डम फुटेको स्थितिमा यौन रोगको संक्रमण हुने वा गर्भरहने सम्भावना हुन्छ । कन्डम च्यातिएर वीर्य योनिमा झरेको स्थितिमा गर्भ रहन सक्छ । सामान्यत: महिनावारी सुरु भएको यस्तै १४ दिनपहिले डिम्ब निस्कासन हुन्छ । यदि त्यस दिनको हाराहारीमा यौनसम्पर्क भै योनिमा वीर्यस्खलन भएको छ भने गर्भ रहने सम्भावना बढी हुन्छ ।

कन्डम फुटे के गर्नुपर्छ ?
यौनसम्पर्कको बेला कतिपय स्थितिमा कन्डम फुट्न सक्छ । कन्डम फुट्दा सम्बन्धित दुवै व्यक्तिमा निकै चिन्ता हुन सक्छ । यस्तो स्थिति परे के गर्ने त ? कन्डम फुटेको स्थितिमा तपाईंकी केटी साथीको पनि विशेष सहयोग चाहिन्छ ।
-    कन्डम फुटेको थाहा भए पनि अत्तालिनु हुँदैन, शान्त रहन प्रयास गर्नुपर्छ, जसले सही निर्णय गर्न सहयोग गर्छ ।
-    यौनसम्पर्क गर्दागर्दै वीर्य स्खलन हुनुभन्दा पहिले नै कन्डम फुटे यौनसम्पर्कलाई तुरुन्त रोक्नुपर्छ र लिङ्ग निकाल्नुपर्छ ।
-    वीर्य स्खलन भैसकेको भए, सावधानीपूर्वक लिङ्गलाई झिक्नुपर्छ ।
-    त्यसपछि लिङ्ग तथा त्यसको वरिपरिको क्षेत्र साबुन तथा मनतातो पानीले राम्रोसँग पखाल्नुपर्छ ।
-    कन्डम फुटेको कुरा र त्यसको सम्भावित असरका बारेमा आफ्नो जोडीसँग विस्तृत रूपमा कुराकानी गर्नुपर्छ । आवश्यक लागे आकस्मिक गर्भनिरोधको उपाय अपनाउनुपर्छ ।

आकस्मिक गर्भ निरोध 
कन्डम फुटेर गर्भ रहने सम्भावना रहेको स्थितिमा गर्भ नरहोस् भनेर आकस्मिक गर्भनिरोधको साधन प्रयोग गर्न सकिन्छ । यसको पहिलो मात्राख  यौन सम्पर्क भएको १ सय २० घण्टा (५ दिन भित्र) लिइसक्नुपर्छ भने दोस्रो मात्रा पहिलो मात्रा लिएको १२ घण्टामा लिनुपर्छ । आकस्मिक गर्भ निरोधका लागि प्रोजेस्टेनरोन मात्र भएको औषधी ओके (OK) तथा इकोन बजारमा उपलब्ध छन् । निलोकन चक्की पनि आकस्मिक गर्भनिरोधका रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ, तर यसको प्रयोग गर्दा एक मात्रामा चार चक्की खानुपर्छ । त्यसैगरी Cu-T (कपर टी) पनि यौनसम्पर्क भएको ५ दिन सम्ममा आपत्कालीन गर्भ निरोधका रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ । - डा. राजेन्द्र भद्रा संगको कुराकानीमा आधारित